| Главная » Статьи » Математика |
Дұрыс көпбұрыштар.Іштей және сырттай сызылған шеңберлердің радиустарын ,қабырғаларды,периметрді және ауданды байлныстыратын формулалар
Пәні: геометрия Сыныбы: 9 Сабақтың тақырыбы: Дұрыс көпбұрыштар.Іштей және сырттай сызылған шеңберлердің радиустарын ,қабырғаларды,периметрді және ауданды байлныстыратын формулалар Сабақтың мақсаты: Дұрыс кө Дұрыс көпбұрыш анықтамасын пбұрыш анықтамасын беру арқылы қоршаған ортадағы обьектілерден, нәрселерден дұрыс көпбұрыштарды көре білуге көз жеткізу. Сабақтың міндеттері: 1. Ұқсас түрлендіру. Фигуралардың ұқсастығы туралы үйрету 2.Ұқсас түрлендіру. Фигуралардың ұқсастығын пайдаланып есептер шығаруға дағдыландыру. 3. Оқушылардың ой-өрісін кеңейту, төзімділікке тәрбиелеу. Оқытуда қолданылатын стратегиялар мен тәсілдер Айналмалы доп тренингі, проблемалық жағдаят тудыру, тақтамен жұмыс, ресурстар, постер,маркерлер, слайдтар Күтілетін нәтиже: 1.Оқушылар түрлендіруді ,фигуралардың ұқсастығын біледі.. 2. Өздігінен есеп шығара алады 3.оқушылар өткен тақырыпты еске түсіріп ойларын жинақтап өмірмен байланыстырады Сабақ кезеңдері Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті Күтілетін нәтиже Ұйымдастыру кезеңі Сергіту сәті Амандасу Сыныпты ұйымдастырып, оқушылар зейінін тұрақтандыру Ынтымақтастық атмосфераны орнықтыру. Фигуралар арқылы 4 топқа бөлу. Оқушылар орнынан тұрады Оқу-құралдарын түгендеп, сабаққа назарын аударады Көңілді әуенге амандасудың бірнеше түрі арқылы билеп, сергиді. Төрт топқа бөлінді Сабаққа кірісер алдында ынтымақтастық атмосфераға қол жеткізеді Үй тапсырмасын тексеру. Жаңа сабақты бастамас бұрын оқушыларға сұрақ қою. Үй тапсырмасына берілген жаттығуды тексеру Оқушылар үй тапсырмасына берілген есептерді түсіндіреді. Айналмалы доп тренингі. Білімге қол жеткізеді Түсінікті кеңейту Бақылап оқушыларға көмек береді. Есептер шығару Көпбұрыш – жазықтықтағы кез келген тұйық сынық сызық. Сынық сызықтың әрбір бөлігі көпбұрыштың қабырғасы, ал олардың ұштары көпбұрыштың төбелері деп аталады. Егер сынық сызық қарапайым болса, онда көпбұрыш қарапайым көпбұрыш деп, ал күрделі болса, жұлдыз тәрізді көпбұрыш деп аталады. Көпбұрыш жазықтықты бірнеше облысқа бөледі. Қарапайым көпбұрыш жазықтықты біреуінде түзу толығынан жататын, ал екіншісінде толық жатпайтын екі облысқа бөледі. Біріншісін көпбұрыштың сыртқы облысы, екіншісін ішкі облысы дейді. Көпбұрыш осы облыстардың шекарасы болады. Көпбұрыш пен оның ішкі облысын біріктірсек, екі өлшемді көпбұрыш шығады. Егер көпбұрыштың төбелері кез келген қабырғасы арқылы жүргізілген түзудің бір жағында жатса, онда оны дөңес көпбұрыш дейді. Төбесі арқылы өтетін қабырғалардың ішкі облыс жағынан жасайтын бұрышын көпбұрыштың ішкі бұрышы дейді. Кез келген n қабырғалы өзара қиылыспайтын көпбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы (n–2)180°-қа тең. Әрбір қарапайым көпбұрыштың кем дегенде бір бұрышы жазық бұрыштан кіші болады. Бір қабырғаның ұштары болмайтын екі төбені қосатын кесіндіні көпбұрыштың диагоналы дейді. Егер көпбұрыштың барлық қабырғалары мен ішкі бұрыштары өзара тең болса, онда оны дұрыс көпбұрыш деп атайды. Дұрыс көпбұрыш әрқашанда дөңес болады. Тек үшбұрыштың ғана қабырғаларының теңдігінен бұрыштарының теңдігі шығады. Жалпы жағдайда олай болмайды. Қабырғалары тең, бірақ бұрыштары әр түрлі n бұрышты көпбұрыш (n>3) және бұрыштары тең, бірақ қабырғалары әр түрлі n бұрышты көпбұрыш болуы мүмкін. Дұрыс көпбұрыштың барлық төбелері арқылы өтетін сырттай шеңбер сызуға болады. 1801 ж. неміс математигі Карл Гаусс циркульдің және сызғыштың көмегімен қабырғалары m = 2np1p2...pk түрінде берілген (мұндағы p1, p2, ..., pk – әр түрлі гаусстық жай сандар) дұрыс көпбұрышты салуға болатындығын көрсетті. Қазіргі кезде гаусстық санның (p) мынадай 5 түрі белгілі: 3, 5, 17, 257, 65337. Зерттеу жұмыстарының нәтижесінде m = 3, 4, 5, 6, 8, 10, 12, 15, 16, 17, 20, 24, 32, 34, ... болғанда көпбұрышты салуға болатындығы, ал m = 7, 9, 11, 13, 14, 18, 19, 21, 22, 23, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 33, ... болғанда көпбұрышты салуға болмайтындығы анықталды. Бесбұрыштан бастап дөңес емес дұрыс көпбұрыш (өзара қиылысатын немесе жұлдызшалы) кездеседі. Олардың барлық қабырғалары тең, барлығының бұрыштары тең және бағыттары бірдей болады. Мұндай көпбұрыштардың төбелері бір шеңбердің бойында жатады. Төмендегі кестеде дұрыс көпбұрыштар қабырғаларының саны және оларды сырттай және іштей сызылған шеңберлерді радиустарының ұзындығын, көпбұрыштардың аудандарын анықтайтын формулалар топталған. Дұрыс көпбұрыштың қабырғасының ұзындығы - k Қабырғалар саны Сырттай сызылған шеңбер радиусы Іштей сызылған шеңбердің радиусы Аудан 3 4 5 6 8 10 Қорытындылау Ойын жазбаша жеткізу ББҮ кестесін таратып береді Сыни ойланады Өз бетінше жұмыс істейді Үйге тапсырма Ойларын тұжырымдау Оқушылар үй тапсырмасын түртіп алып, күнделіктеріне жазады Өзіндік ой қорытады Бағалау Ойларын қорыту Формативті бағалау «Бағдаршам», Суммативті бағалау Табыс критерийі Өзін- өзі бағалайды Бір-бірін бағалайды Қорытынды. Рефлексия. Стикер Екі жұлдыз, бір тілек. Рефлексия Өзімнің сабағым жайлы пікірім Сабақты оқыту мақсаты қолжетімді болды ма? Оқушылар нені білді? Сыныпта қандай ахуал қалыптасты? Уақыт бойынша үлгердім бе? Сабақ жоспарынан ауытқушылық болды ма? | |
| Просмотров: 7062 | | |
| Всего комментариев: 0 | |